TÜBİTAK, 15 Yakın Alan Deprem Gözlem İstasyonu ile Depremleri 7/24 İzliyor

TÜBİTAK MAM Yer Bilimleri Araştırma Grubu, depremlerin hemen sonrasında Deprem Sonrası Acil Gözlem Araştırmalarını (DEPAR-II) başlattı. Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından, istasyon sayısı artırılan sismik gözlem ağı sayesinde, bölgede meydana gelen artçı sarsıntılar, TÜBİTAK MAM Yer Bilimleri Araştırma Grubu, "Gaziantep İli Sismik Tehlike ve Risk Değerlendirmeleri" projesi kapsamında bölgede 2 yıldır işletilen 7 sismoloji istasyonuna ek 6 yeni istasyonu Akdeniz, Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki 11 ili etkileyen depremlerden sonra hızla devreye alınarak anlık takip ediliyor.

Sismolojik ve GPS gözlem ağları sayesinde, faylanmanın (kayaçların bir düzlem boyunca gözle görülecek derecede kayma göstermesi) yeryüzünde görünmeyen boyutunun belirlenmesi, faylanma sonucunda ortaya çıkan büyük artçılarla yakın faylar üzerinde oluşabilecek deprem olasılığının modellenmesi için bilgi elde edilecek. Gözlem ağı, artçı depremlerin daha hassas ve yoğun olarak kaydedilmesine de olanak sağlayacak. Artık insan gücüyle değil, yapay zekâ algoritmaları sayesinde çok hızlı biçimde güncel olarak çözümlediklerini, çalışmalarla faylar konusunda çok daha detaylı bilgiler elde edilecek.

Ayrıca 1002-C programı kapsamında da TÜBİTAK MAM, Yıldız Teknik Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi iş birliği ile başlayan deprem bölgesinde sürekli ve geçici tipte 7 adet GPS gözlem istasyonu kurulum çalışmaları da sürüyor.

20 Şubat’ta Hatay’da yaşanan Mw=6.4 depremin ardından TÜBİTAK tarafından kurulan ek 2 istasyon ile bölgedeki sismolojik gözlem ağımızı toplam 15 istasyona çıkarıldı.

TÜBİTAK MAM tarafından, şu anda deprem bölgesinde işletilen toplam 15 yakın alan deprem gözlem istasyonu ile depremleri 7/24 izleniyor. Çalışmalarla ve paylaşılan saha bilgileriyle diğer araştırmacıların çalışmalarına katkılar devam edecek.

Acil Destek Çağrısına Yoğun Başvuru

Saha çalışmaları sırasında TÜBİTAK araştırmacıları da unutulmadı. Deprem sonrasında hemen TÜBİTAK 1002-C Doğal Afetler Odaklı Saha Çalışması Acil Destek Programı çağrısı açıldı.

Başvurular 24 saat içinde değerlendirilerek desteklendi. 1002-C Doğal Afetler Odaklı Saha Çalışması Acil Destek Programı kapsamında, 59 farklı Kurumdan 552 araştırmacı 119 araştırma projesi yürütüyor. 2 hafta sürecek saha araştırma faaliyetleriyle, depremlerin analizi ve geleceği aydınlatacak çözümler için bilimsel verilerin toplanması, sismik, jeolojik, jeodezik, tektonik, geoteknik, yapı sağlığı ve hasar, ulaştırma yapıları, deniz seviyesi değişimi, zemin yapısı ve sıvılaşma, yüzey kırığı, deniz seviyesi değişimi, heyelan, radon gazı çıkışı, tarım, çevre, tarihi ve kültürel yapılar, sağlık hizmetleri, psikoloji, sosyoloji gibi sosyal bilimler alanlarında, gıda güvenliği, afet yönetimi vb. alanlarda projeler yürütülüyor. Deprem bölgesinin 11 ilindeki araştırmacılar hem fay hattını hem sonrasında oluşan yarıkları hem de yıkılan veya yıkılmaya yüz tutmuş binaları da mercek altına alıyor. Bölgenin haritasını çıkaran araştırmacılar, kamuoyuna açık bir şekilde paylaşılacak olan projelerin çıktılarını içerecek raporların oluşmasına katkı sağlıyorlar

Afet Sonrası Süreç Yönetiminde TÜBİTAK Teknolojileri Aktif Olarak Kullanılıyor

Depremlerin hemen ardından mevcut teknolojilerin hızlı bir şekilde kullanıma açılmasıyla beraber aktif kullanılan teknolojilerden TÜBİTAK BİLGEM olarak geliştirilen DerinGörü yüz tanıma ve eşleştirme yazılımı, refakatsiz depremzede çocukların ailelerine kavuşturulmasında büyük işler başardı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından aktif olarak kullanılmaya devam eden DerinGörü sistemi sayesinde şimdiye kadar 256 çocukta eşleşme sağlandı.

Depremden sonra yakınlarının tedavi gördüğünü hastaneleri bulmak isteyen vatandaşlar ise e-Nabız üzerinde aktifleştirilen "Doğal Afet Bilgilendirme" sekmesine eklenen "fotoğrafla sorgulama" özelliğiyle yakınlarına ulaşıyor. TÜBİTAK'ın geliştirdiği yazılım sayesinde, Sağlık Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın koordineli şekilde yürüttüğü çalışma sonucu vatandaşlar, birinci ve ikinci derece yakınlarının hangi sağlık kuruluşunda olduğunu e-Nabız üzerinden fotoğraflarını da yükleyerek öğreniyor.

e-Nabız profili üzerinden yüklenen fotoğraflar, sağlık tesisinde bulunan ve kimliği teşhis edilemeyen hasta fotoğrafları ile yapay zeka algoritması sayesinde karşılaştırılarak, depremle ilişkili birinci ve ikinci derece yakınların (anne, baba, kardeş, çocuk, eş) yer aldığı kişi listesi sıralanıyor.

Twitter analizi uygulaması, bölgede yardım faaliyetleri yürüten AFAD, AKUT, Kızılay gibi kuruluşların adını kullanarak bağış toplayan şüpheli hesap ve tweetleri yapay zekâ ile tespit edip BTK’ya raporlayarak, sosyal medyada dezenformasyonla mücadelede etkin bir güç olarak bu süreçte önemli bir başka ihtiyaca cevap veriyor. Şimdiye kadar Twitter’da 2 milyona yakın tweet analiz edilerek 1370 şüpheli tweet tespit edildi. Bu sayı BTK’nın iyileştirme geri bildirimleri kapsamında “retweet “ etkileşimleri kaldırılarak 379’a düşürüldü. Ayrıca sisteme, valilik onaylı olmayan banka hesapları tespit etmenin yanı sıra; valilik onaylı olmayan kripto cüzdan adreslerini de tespit etme özelliği eklendi.

Gaziantep’te “Deprem Bölgesi Fay ve Zemin Sıvılaşması” Toplantısı Yapıldı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Gaziantep 112 Acil Çağrı Merkezi'nde çeşitli üniversite ve kurumlarda görev alan bilim insanlarıyla “Deprem Bölgesi Fay Hatları ve Zemin Sıvılaşması” konulu toplantı gerçekleştirdi. Toplantıya TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ile birlikte AFAD, Kandilli, MTA, Boğaziçi, ODTÜ, AÜ, İTÜ, Dokuz Eylül, Kocaeli, Gaziantep, Hacettepe ve Koç üniversitelerinden bilim insanları ile Bakanlık yetkilileri katıldı.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “Önümüzdeki 2 ay içerisinde tüm bu planlamalarla birlikte Adana’da 2 bin 500, Adıyaman’da 25 bin 882, Diyarbakır’da 6 bin, Gaziantep’te 18 bin 544, Hatay’da 40 bin 426, Kahramanmaraş’ta 45 bin 67, Kilis’te 250, Malatya’da 44 bin 770, Osmaniye’de 9 bin 550, Şanlıurfa’da 3 bin, Elazığ’da 3 bin 750 konut olmak üzere toplamda 200 bin konutumuzun yapımına başlıyor olacağız… Hasar tespit çalışmaları bittikçe konut sayılarımızı artıracağız. Şu an hali hazırda bini aşkın hocamızla sahada gerek hasar tespitte, gerek fay hatlarının durumunun tespitinde, gerekse buradaki sıvılaşma, zemin problemlerine ilişkin tespitler üzerinde çalışıyoruz… “ dedi. Bilim insanlarıyla yaptıkları toplantıyla bilgiler veren Bakan Kurum, şunları söyledi:

“Bugün yapmış olduğumuz istişarelerde de iki dönem içerisinde belirli çalışma gruplarında görev dağılımlarını bugün itibariyle AFAD başkanlığımız bünyesinde TÜBİTAK'la birlikte tüm hocalarımızı da içine aldığı süreçte çalışmalarımızın gruplara göre belirleyerek yürüteceğiz. Şu an hali hazırda bini aşkın hocamızla sahada gerek hasar tespitte, gerek fay hatlarının durumunun tespitinde, gerekse buradaki sıvılaşma, zemin problemlerine ilişkin tespitler üzerinde çalışıyoruz. TÜBİTAK bünyesinde, Bakanlığımız bünyesinde, AFAD bünyesinde çalıştığımız hocalarımız var. İyileştirme sürecine yönelik mevcut yerleşim alanları ve yerleşim alanlarının dışındaki rezerv alanlara ilişkin tüm etütlerimizi oluşturacağımız çalışma gruplarıyla birlikte sahadaki arkadaşlarımızla yapıyor olacağız. Bu grupları bugün itibariyle oluşturup yeni hocalarımızı, yeni ekiplerimizi de çalışma gruplarımıza ilave edeceğiz.”

Toplantıya TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ile birlikte, AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Arş. Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, AFAD Afet Araştırmaları Merkez Müdürü Prof. Dr. Kürşat Esat Alyamaç, Fugro Türkiye (MTA Emekli): Dr. Ömer Emre, Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi: Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği: Prof. Dr. Ayşegül Askan, Ankara Üniversitesi Jeoıfizik Mühendisliği: Prof. Dr. Bahadır Aktuğ, Washington Geological Survey: Dr. Recep Çakır, Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği: Prof. Dr. Mustafa Tolga Yılmaz, ODTÜ İnşaat Mühendisliği: Prof. Dr. Kemal Önder Çetin, İTÜ Geomatik Mühendisliği: Prof. Dr. Tahsin Yomralıoğlu, Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği: Özgür Özçelik, Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği: Prof. Dr. Özgür Özçelik, Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği: Prof. Dr. Gürkan Özden, Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği: Prof. Dr. Şerif Barış, Koç Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü: Prof. Dr. Sibel Salman, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürü: Banu Aslan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürü Vedat Gürgen, ODTÜ Jeoloji: Prof. Dr. Erdin Bozkurt, TÜBİTAK MAM: Doç. Dr. Ekrem Zor, İTÜ Jeoloji: Dr. Gülsen Uçarkuş katıldı.

TÜBİTAK’tan Depremzedelere Bilişim Laboratuvarı

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal Ankara Çubuk’taki KYK yurdu ziyareti sırasında sınava girecek olan öğrenciler çalışabilmek için bilgisayar talebinde bulundu. Bunun üzerine TÜBİTAK Başkanı Mandal hemen harekete geçerek talimat verdi. Ertesi günü yurda 20 bilgisayardan oluşan bir TÜBİTAK Bilişim Laboratuvarı kuruldu. Öğrenciler de hemen bilgisayarları kullanmaya başladılar.

TÜBİTAK BİÇABA- Birlikte Çalışıp Birlikte Başaracağız Programı Çağrıya Açıldı

"Asrın felaketi" olarak nitelendirilen Kahramanmaraş merkezli, 11 ilde meydana gelen depremlerden etkilenen lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileriyle doktora sonrası araştırmacıların, kurumca yürütülen veya desteklenen araştırma projelerinde yer almalarını sağlamak için Birlikte Çalışıp Birlikte Başaracağız Programı (BİÇABA) çağrıya açıldı.

BİÇABA programı ile Proje Yürütücüsü değerli araştırmacılarımızdan 2907 projede bursiyer olarak görev almak üzere; 2091 Lisans Öğrencisi, 2331 Yüksek Lisans Öğrencisi, 2046 Doktora Öğrencisi, 1583 Doktora Sonrası Araştırmacı talebi alındı.

Öğrenci-Doktora Sonrası Araştırmacı Başvuruları 1 Mart-10 Mart tarihleri arasında, Proje Yürütücüsü Değerlendirmesi ise 15 Mart-20 Mart tarihleri arasında gerçekleşecek.

Depremlerin etkilediği 11 il olan Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinden başvurulacak programda, lisansa 6 ay; yüksek lisans ve doktora sonrası araştırmacılara 12 ay; doktoraya da 24 ay destek verilecek.

TÜBİTAK BİÇABA- BİRLİKTE ÇALIŞIP BİRLİKTE BAŞARACAĞIZ programı kapsamında, Projelerde Araştırma Destek Programları Proje Başvuru Sistemi, Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı ve Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı kapsamında görev alan proje yürütücüleri, https://ebideb.tubitak.gov.tr üzerinden "BİÇABA-Proje Yürütücüsü Bilgi Girişi" programına girerek yürürlükte olan projelerine lisans, yüksek lisans, doktora veya doktora sonrası araştırmacı talebi yapabilecek.

TÜBİTAK, Arama Kurtarma Çalışmalarında Aktif Rol Aldı!

Çoğunluğu deneyimli gönüllülerden oluşan 156 kişilik ekip mümkün olabildiğince çok hayata dokunabilme motivasyonu ile yola çıktılar. Afet Koordinasyon Grubu, personelin bölgeye aktarılmasında hava muhalefeti, kara yolunda oluşan ulaşım aksaklıkları gibi sorunlara alternatif ve hızlı çözümler üreterek bölgeye sağ salim ulaşmalarını sağladı. Hem Gebze’den hem de Ankara’dan gönüllü olarak bölgeye giden 156 kişilik TÜBİTAK personelimiz AFAD koordinesinde arama kurtarma çalışmalarına başladı.

Depremden Saatler Sonra Mucize Kurtuluşlara Şahit Oldular

Arkadaşlarımızın yapmış olduğu arama kurtarma çalışmalarında mucize kurtuluşlara şahit olundu. Özellikle depremin ardından artık saniyelerin bile kritik önemde olduğu o vakitlerde, 52. saatte Hilal kardeşimizin enkazdan çıkarılması, 13 yaşında ve 17 yaşındaki gençlerimize ulaşılması ve 60. saatte bebeğiyle birlikte kurtarılan anne, hepimizin yeniden umutlanmasına vesile oldu.

Personelimiz 8 aylık bir bebeğin, 2.5 yaşında ve 10 yaşındaki çocuklar ile anne babanın iki buçuk günün sonunda sağ salim çıkmasında AFAD ekibine de destek verdi.

Su, Gıda, Hijyen ve Teknik Teçhizat Desteği Sağlandı

TÜBİTAK yardım tırları, bütün kampüslerdeki TÜBİTAK personelinin eşgüdümlü, birbirini tamamlayıcı destekleriyle toplanan yardımlarla birlikte, AFAD, Kızılay ve afet bölgesindeki mülki idari amirler ile koordineli bir şekilde ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmak üzere, deprem bölgesine hareket etti. Gıda, hijyen malzemeleri, kıyafet ve battaniye gibi acil ihtiyaçların toplandığı 8 yardım tırı bölgeye intikal etti.

Ayrıca arama kurtarma ve enkaz çalışmalarında kullanılmak üzere jeneratör, projektör, beton ve demir kesici ve delici gibi gerekli teknik teçhizat ve kıyafet olmak üzere 197 çeşit malzeme de bölgeye gönderildi.

Uzak Köylere Yardım Ulaştırıldı

Arama-kurtarma faaliyetlerini sonlandıran ekip, yardım çalışmalarına odaklandı. Kahramanmaraş merkezde organize edilen yardım dağıtımlarına ek olarak, ulaşılamayan köylere de kar küreme makinaları aracılığıyla yardım ulaştırıldı. Temel ihtiyaç malzemeleri yanında çadır ve odun-kömür yardımı yapan ekiplerimiz çocuklara da Meraklı Minik ve Bilim Çocuk dergilerimizi dağıttı. Ekiplerimiz 14 gün boyunca deprem bölgesinde aktif olarak çalışmalara katıldı.

Sadece sahada değil, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı teyitli iletilen talepler, Gençlik ve Spor Bakanlığı KYK yurtlarından gelen talepler, hastanelerin başhekimleri ve sosyal hizmet sorumluluklarından gelen talepler ile TÜBİTAK çalışanlarından aile yakınlarını ve akrabalarını kendi evlerinde ve Ankara’da ağırlayanların yardım talepleri doğrultusunda düzenlenen ve TÜBİTAK gönüllülerinin tasnifleyip hazırladıktan sonra ilettiği yardım paketleri aracılığıyla gerçekleştirilen yardım organizasyonları ile yardımlaşma alanında da iş birliği ve birlikte başarma düsturu benimsendi ve uygulandı.

ARDEB-1001 Programı Kapsamında Düzenlenecek Olan Proje Yazma Eğitimleri Ertelendi

Ülkemizin yaşamış olduğu deprem felaketinin derin üzüntüsü içerisindeyiz. Sürecin en az can kaybı ve hasarla atlatılmasını temenni ediyoruz. ARDEB-1001 Programı kapsamında; Sosyal ve Beşeri Bilimler ile Tarım, Gıda, Ormancılık, Veterinerlik ve Su Ürünleri alanlarında, 14-24 Şubat 2023 tarihleri arasında düzenlenmesi planlanan proje yazma eğitimleri ileri bir tarihe ertelendi. Güncellenen tarihe ilişkin bilgilendirme daha sonra gerçekleştirilecektir. 

ARDEB 1001 Programı’nın 2023 Yılı 1. Dönem Başvuru Süresi Uzatıldı

Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) tarafından yürütülmekte olan “1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı’nın 2023 yılı 1. dönem başvuru süresi uzatıldı. Çevrim içi başvurunun tamamlanması için son tarih 3 Nisan 2023 saat 23.59, çevrim içi başvurusu tamamlanmış olan projelerin elektronik imza işlemleri için son tarih ise 6 Nisan 2023 saat 23.59 olarak belirlendi. Projenize ilişkin çevrim içi başvuru onayı ve elektronik imza sürecini belirtilen tarihlere kadar tamamlamanızı önemle rica ederiz.